Skąd się wzięła fotografia?

Fotografia to obecnie niekwestionowana królowa mediów. Na tle innych sztuk jest stosunkowo młoda, bo za datę jej wynalezienia przyjmuje się 1839 r.

Początki fotografii

XIX wiek to okres dynamicznego rozwoju nowych technologii. Nie ominęły one również sztuki. Mimo, że kluczową datą powstania fotografii jest rok 1839, to samo pojęcie funkcjonowało już wcześniej. Jej początków upatruje się w powstaniu ciemni optycznej, znanej od XVI wieku pod nazwą camera obscura, popularnej szczególnie wśród dworzan i bogatych mieszczan. W ciemni umieszczony był światłoczuły materiał, który pozwalał na uchwycenie obrazu, który był niewyraźny i miał nieostre krawędzie. Główną wadą ciemni była ulotność obrazu, który całkowicie blakł po jej otwarciu.

W poszukiwaniu trwałych zdjęć

Już od XVI wieku prace wielu uczonych koncentrowały się na wynalezieniu dobrego światłoczułego materiału, który mógłby pozwolić na dłuższe utrwalenie obrazu, uzyskanego dzięki wykorzystaniu ciemni optycznej. Uwagę zwrócono na sole srebra, gdyż w XVIII wieku stwierdzono, że są one materiałem światłoczułym. Kolejne odkrycie dotyczyło zastosowania bitumu syryjskiego. To właśnie przy wykorzystaniu tego materiału w 1816 r. Józef Niepce wykonał pierwsze negatywne zdjęcie. Dalsze prace badacza doprowadziły do opracowania przez niego autorskiej techniki, heliografii. Za jej pomocą wykonał pierwsze zdjęcie w 1822 r. Była to fotokopia portretu Piusa VII. Około roku 1827 Niepce wykonał kolejne zdjęcie, Widok z okna Le Gras, które zachowało się do czasów współczesnych.

Narodziny zdjęcia

Józef Niepce nie był w stanie samodzielnie udoskonalić swoją technikę i nadać obrazom pełnej ostrości. Zdecydował się na współpracę z malarzem i biznesmenem, Ludwikiem Daguerrem. Po śmierci Niepcego Daguerre kontynuował samodzielnie prace nad fotografią i w 1837 opracował kolejną technikę zdjęciową – dagerotypię. Podanie tego faktu do publicznej wiadomości nastąpiło w 1839 roku i jest uważane za datę powstania fotografii. Niemal w tym samym czasie naukowiec brytyjski Wiliam Talbot przedstawił światu swoją technikę zdjęciową – kalotypię. Na świecie rozpoczęła się rywalizacja między technikami i narodami: francuskim i brytyjskim.

Aparaty fotograficzne

Odkrycie technik fotograficznych spowodowało szybki rozwój tej dziedziny. Już w latach 50. XIX w. zaczęto produkować seryjnie aparaty fotograficzne. Początkowo były one dostępne dla ograniczonej liczby klientów nie tylko z powodu ceny samego aparatu, lecz również późniejszych kosztów wywołania zdjęć. Stosunkowo drogie były również usługi fotografów, z których korzystano wyłącznie w celu udokumentowania podniosłych rodzinnych uroczystości.

Bardzo szybki rozwój nowych technik fotograficznych dokonał się po II wojnie światowej mimo, że pierwszy aparat lustrzany powstał już w 1928 roku. W 1947 roku na rynku pojawił się pierwszy aparat pozwalający na natychmiastowe uzyskiwanie zdjęć – Polaroid. Dalej rozwój fotografii postępował błyskawicznie.

Fotografia powstała z marzeń o wiernym oddaniu ulotności chwili. Od początku jej istnienia jest istotnym elementem naszej kultury. Obecnie jest dostępna dla każdego, bo w aparaty fotograficzne wyposażone są nawet najprostsze telefony komórkowe. Współczesna kultura wyniosła zdjęcia na piedestał. Robią je wszyscy, by później dzielić się nimi na profilach społecznościowych. Fotografia stała się niezbędnym elementem przekazu, bez względu na jego charakter.